Dagboek van een optimistische zoekende Gentse wijnbouwer in Vacqueyras

Wat vooraf ging:

Het is steeds een spannend moment. De pluk komt er aan en de weerberichten worden plotseling veel belangrijker dat de politiek-economische berichtgeving in België. De natuur verplicht ons nu een andere realiteit in te duiken.

De ontluiking van de wijnbloesem in de lente was geen voltreffer dit jaar. De gigantische regenbuien in de maand mei heeft een mooie ‘floraison’ wat verstoort. Veel trosjes hebben daardoor geen volle vorm gekregen. Op zichzelf is dit niet echt een probleem. Dit heeft enkel gevolgen voor de kwantiteit. Veel erger was de aanwezigheid van de mildouschimmel die door het zeer vochtig voorjaar zijn weg vond in alle wijngaarden van Frankrijk. Ook de Rhône is niet gespaard gebleven. We hebben dubbel zoveel de wijngaard moeten behandelen dan normaal, wat bij ons nog eerder beperkt is vanwege onze biologische benadering. De beheersing van de mildou is relatief goed gelukt. Enkel de jonge wijngaarden hebben een klein rendementsverlies (wat leuk meegenomen is) en de wijngaarden op zanderige-leemgronden hebben 1/3 verlies moeten incasseren. Gelukkig liggen de wijnen van Clos des Freres en Folie des Freres op keien-kalkgronden, en is het overvloedig vocht goed in de grond gedraineerd. Onze wijngaarden liggen er opvallend groen bij. De vochtige omstandigheden van het voorjaar heeft ook de groei van onkruid versterkt. Vermits wij geen herbiciden gebruiken zijn sommige wijngaarden echte wildernissen geworden. Dat belooft voor de pluk. Jeremy heeft de ploeg intensiever moeten gebruiken. Gelukkig was de zomer relatief droog en warm en is de wilde vegetatie op natuurlijke wijze wat uitgedroogd.

 

Op 1 september 2008 zag dus de oogst 2008 er veel belovend uit, met een kleiner rendement dan vorig jaar maar met een fijnere structuur. De nachten van de zomer 2008 waren zeer koel en onverwacht fris, wat een positief effect heeft op de zuurontwikkeling van de druiven. Opvallend voor 2008 is het onwaarschijnlijk laag aantal uren mistralwind.

 

Door de latere floraison en de vochtige klimatologische omstandigheden in het voorjaar was het duidelijk dat de pluk wat later ging uitvallen. De warme zomer (en de koele nachten) hebben dit schema niet veranderend. Normaal oogst Jeremy de witte druiven eind augustus/begin september. Dit zou dit jaar niet het geval zijn. Wij werden op de hoogte gebracht door Jeremy dat de oogst zeker met een week werd uitgesteld.

 

Wij zijn toch op 31 augustus naar Frankrijk getrokken. Wij hebben van deze (wacht)gelegenheid gebruik gemaakt om andere wijnstreken aan te doen en het nuttige aan het praktische te koppelen. We hebben immers twee wijnescapades in voorbereiding voor volgend jaar:

• de wijnreis van Commanderij Osiris in de Côtes du Chalonaise

• de fameuze Tour des Freres

 

Françoise en ikzelf zijn door de champagnewijnstreek gereden en vastgesteld dat ze aldaar ongelooflijk aan het ontbladeren waren en tegelijkertijd aan het spuiten waren dat het oog blauw kleurde. Een kort en nuttig bezoek aan het groot Champagnehuis Duval-Leroy heeft ons toch nog doen geloven in de kwalitatieve aanpak in de Champagne. Afspraken voor een leuke tussenstop voor de Osiriswijneis werden gemaakt. Een verrassende culinaire tussenstop in Assiette Champenoise te Reims was ook leuk meegenomen. Daarna zijn we van Reims tot Troyes het toekomstig parkoer van rit 2 van Tour des Freres gaan verkennen en opgetekend. Dit wordt pas echt mooi. Zeer landelijk en fysisch echt te doen met een degelijke fiets. Van daaruit zijn we de valei van deYonne binnengereden en verrassende appelaties leren kennen, zoals oa Riceys. Via la Route des Cremants (en langs het prachtige gebied rond het Canal de Bourgogne) zijn wij zo Beaune ingetuimeld. Na een kort en onvermijdelijk bezoek aan de wijnboekhandel l’Athenea, hebben we slaping gevonden in het volledig vernieuwd Le Montrachet in Puligny-Montrachet. We hebben daar kennis gemaakt met een plaatselijke cavist. We hebben een paar interessante ontdekkingen bij hem geproefd en uiteindelijk zijn we ’s anderdaags via zijn tussenkomst bij een nieuw jong talent in Meursault op bezoek geweest. Arnaud Tessier is nog maar twee jaar bezig, maar hetgeen wij daar proefden behoort echt tot het beste wat ik in witte Bourgogne ooit heb geproefd. Ik mag bij onze terugkeer enkele flessen 2007 kopen, wat een luxe is gezien al zijn wijnen nu reeds verkocht zijn. Een artikel voor Ken Wijn is in de maak.

 

Daarna zijn we naar de Côtes du Chalonaise gegaan om nog enkele onzekere wijnbouwers over de streep te halen om een groep van 25 oenofielen te willen ontvangen. Kan u verzekeren dat dit geen evidente oefening is geworden, maar het lijstje wijnbouwers die we zullen aandoen is ronduit indrukwekkend. Nu hebben ze allemaal toegezegd en de wijnreis heeft nu zijn definitieve plooi gekregen. Opdracht is vervuld en de afwezigen zullen eens te meer ongelijk hebben.

 

Na een indrukwekkende culinaire stop bij Ann-Sophie Pic te Valence (waar ik een sublieme Condrieu van Robert Nireo heb ontdekt) zijn we afgezakt naar Sarrians. Ook hier hebben we het toekomstig parkoer van rit 6 van Tour des Freres op papier gezet. Deze laatste rit wordt echt de moeite, maar zal getrainde benen vergen (116 km en twee cols van 3de cat). Het mooie landschap zal in ieder geval het leed verzachten.

 

We hebben 3 interessante dagen achter de rug en we hebben prachtig weer gehad.

Op 3 september zijn we in Sarrians aangekomen…in de gietende regen.

 

Stand van zaken:

 

Op 3 september kort met Jeremy overlegt over de planning. De syrahs zijn op sommige percelen voldoende rijp (ook fenologisch) en hebben 13,8%. Jeremy overweegt om de pluk van deze druiven reeds te starten tegen het einde van de week. Gelet de slechte weeromstandigheden zal er toch moeten gewacht worden tot na de regen.

 

De nacht van 3 op 4 september: een tropische regenstorm

 

4 september:

een volledige dag regen bij een temperatuur van 28°, geen wind, een lichte paniek overvalt mij. Er is op twee dagen 65 ml water gevallen.

 

5 september:

de hemel is volledig opgeklaard en de temperatuur stijgt tot 30°. Prachtige zonnig weer en een kleine mistral van 10km/u. Jeremy, Peggy (de nieuwe caviste van Jeremy) en ikzelf zijn de volledige morgen alle wijngaarden gaan inspecteren en 4 voorafnamens gaan doen voor het oenologisch labo. De wijngaarden staan er verrassend goed bij na twee dagen regen. Geen schade. De grenache heeft wel opnieuw wat retardatie opgelopen en zal zeker niet voor de 15de geplukt worden. De druiven zijn niet gebarsten en vertonen geen pouriture. Wij zijn allen enthousiast, als het maar niet meer regent. Niemand in de regio is gestart met plukken. Iedereen wacht en kijk uit met spanning naar de weerberichten . Morgen is het klimatologisch een risicodag. Jeremy denkt dat het gaat regenen, wat echt een slecht voorteken is. Ik denk van niet, door de opkomende mistral. We hebben gewed. In ieder geval zijn de weerberichten voor zondag en volgende unaniem = mooi weer!! Afwachten voor morgen: dit wordt cruciaal.

 

6 september:

de volledige nacht heeft het behoorlijk gewaaid. Geen echte mistral, maar een zuidwesten wind. Ik had een goed gevoel en ben vrij rustig gaan slapen. De morgen van 6 september was schitterend: een beetje wind en prachtige blauwe hemel (om 7u30 reeds 25°). Ik ben onmiddellijk naar de cave gegaan om enerzijds mijn weddingschap met Jeremy te verzilveren en verder de cave klaar te maken voor de nakende pluk. Jeremy maakte mij duidelijk dat het klimatlogisch nog niet OK is en moet afwachten tot na de middag. Op zo’n momenten is het duidelijk dat ik niet in deze streek ben geboren. Om 11u30 hoorde ik uit de catacomben van de cave de eerste fenomenale donderslag. Om 12u viel alle elekticiteit uit in Sarrians en omstreken. De bliksem moet ergens nefast zijn ingeslagen. Een catastrofe is in de maak. De regen viel opnieuw met bakken uit de lucht. Om 11u was alles nog blauw in de lucht en een half uur later ligt alles onder water en zonder elekticiteit. Ik zat alleen in de kelder te werken aan een mogelijke assemblage van een Vacqueyras 2007. Jeremy moest even weg voor een familiale verplichting. Om 15u30 kwam Jeremy bedrukt terug. Hij had collega’s ontmoet uit de regio van de Drome (enkele kilometers hogerop). De hagel heeft erg toegetakeld en sommige wijnbouwers spreken ervan om in 2008 gewoonweg geen wijn te produceren. Ik dacht bij mezelf dat Vacqueyras in de gegeven omstandigheden nog niet mag klagen. De sfeer wordt bedrukt en angstig. We kunnen via de computer de klimatologische voorspellingen niet meer op de minuut volgen vanwege de electiciteitspanne die pas om 17u werd hersteld. Terwijl ik dit schrijf (en het is bijna 23u) is het juist gestopt met regenen. De cruciale zaterdag is dus een ramp geworden. De cinsault staat op springen en dreigt verloren te zijn, zeker wanneer we weten dat de komende dagen een hittegolf op ons afkomt. Geen mistral, maar warme tropische temperaturen is nu het slechtste wat ons kan overkomen. Sommige druiven waren reeds op goede maturiteit gekomen (alle witte cépages, de syrah en zeker de cinsault) en met het bijkomend regenvocht dreigen ze te barsten. Met daarop hoge temperaturen is rot onvermijdelijk. Bij de cinsault is het bijna zover. Het is duidelijk: Clos des Freres 2008 zal er eentje worden zonder of weinig cinsault. Wat aanvankelijk zo aantrekkelijk leek, is nu na drie dagen regen als een kaartenhuisje in mekaar gedonderd. Ik weet niet meer hoe het verder moet. Morgen wordt een dag van overpeinzing. Jeremy komt lunchen en we gaan ons bezinnen wat we in de komende dagen gaan doen. Het is lang geleden dat we in de Rhône tijdens de pluk dergelijke weeromstandigheden hebben gekend. Blijkbaar is Frankrijk volledig getroffen. In de Boujolais had de hagel eind augustus voor een ravage gezorgd; Bourgogne krijgt morgen de volledige lading. In Minervois is gisteren de volledige oogst weggehageld; de helft van de languedoc staat onder water. Ik ben ervan overtuigd dat ze in Bordeaux weer over een uitzonderlijk jaar zullen spreken. Het leven van een socioloog is iets, maar dat van een wijnbouwers is veel erger. En zeggen dat we op vakantie zijn.

 

9 september:

Ik was ervan overtuigd dat ik in het leven twee zaken nooit zal kunnen vatten vanwege de onberekenbaarheid en de andere (voor mij onbegrijpbare) logica; en dat zijn ten eerste de emotionele reacties van vrouwen en anderzijds de bokkensprongen van de Belgische politiek. Welnu, er is nu een derde element bijgekomen. De vrouw en de Belgische politiek kunnen een puntje zuigen aan de onberekenbaarheid van ‘Het Weer’. Wat wij de laatste dagen hebben meegemaakt op klimatologisch vlak kan zelf de meest onkundige Leterme of de grootst karaktergestoorde vrouw nooit bedenken. Nadat wij op 6 september in zak en as zaten bij de aanhoudende regen, bleek 7 en 8 september toch enig licht in de duisternis te brengen. 7 en 8 september waren prachtige zonnige dagen en waren vooral niet te warm (28 °). De nachten vielen terug tot 13°. Deze prachtige omstandigheden liet ons toe de schade op te meten van de voorbije drie tropische stormdagen. En de schade is….hoera….vrij beperkt. De grenache heeft alles wonderwel goed doorstaan. De syrah heeft weinig vocht opgenomen en de terugval in suikers werd op die twee dagen meer dan ooit hersteld. We moeten wel vastellen dat, ongeacht de onverwachte goede sanitaire toestand, de syrahs nu een dubbeltje op zijn kant zijn: prachtige structuur in zuren en goede polyfenolische rijpheid maar iets te weinig suikers en een zeer broze peliculaire toestand. Het mag voor deze druif absoluut niet meer regenen. Voor de cinsaultdruif blijkt de ravage inderdaad een realiteit te worden. 2008 wordt absoluut geen cinsaultjaar. Jeremy overweegt snel over te gaan tot machinale pluk om van de beste cinsaults nog vlug een degelijke roséwijn (en dan nog een rosé de presse) te maken. Ik kan hem geen ongelijk geven. Wat ik met dit alles wil zeggen is dat de oogst 2008 de slechte weeromstandigheden blijkbaar goed heeft doorstaan en dat we (op de cinsaults na) opnieuw zeer hoopvol mogen zijn. Zondag 7 september zijn wij (Jeremy en ik) elk afzonderlijk verschillende percelen gaan inspecteren en de glimlach bracht ons ’s avonds ter onzer huize gemoedelijk samen. De druk was even van de ketel en de goede wijn in het glas. Maandagmorgen was iets anders. De zonnebril was niet alleen om de prachtige zon te kunnen doorstaan.

 

Het feit dat we nog niet aan de pluk zijn begonnen heeft ook zijn praktische voordelen. Vooreerst kan ik mijn beschadigde knie wat rust geven, maar vooral kunnen we de voorbereidingen van de kelderwerkzaamheden perfect voorbereiden. Dit jaar gaan we nog een stap verder in de perfectionering van onze vinificatietechniek. Jeremy heeft geïnvesteerd in een computergestuurde koeling voor 11 vinificatiecuves. Wij zijn dit nu samen aan het installeren. Ik moet zeggen dat ik sinds mijn samenwerking met Jeremy onverwacht veel techniek en mechaniek heb bijgeleerd. Wijnboer zijn is ook een beetje bricoleur, mechanieker, garagist, chauffeur, electrieker, sleurder, weervoorspeller, schoonmaker en marchandeur zijn. Ik heb eerlijk gezegd nog niet veel wijn gezien, ware het niet dat Françoise ’s avonds steeds voor een aangename verrassing met wijn komt aanzetten. Op dit vlak zal ik echter niet dieper in detail gaan, terwijl ik nu weet dat velen zitten te denken ‘Waarom niet?’.

 

Vandaag 9 september is een warme bedrukte dag geworden met weinig zon en veel wolken. De komende dagen zullen van het zelfde laken een broek zijn. De eerste plukkers werden vandaag gesignaleerd en de eerste plukmachines verstoorde de ongewone stilte op dit jaar. Dat de witte druiven nog niet binnen zijn op dit tijdstip is toch wel zeer uitzonderlijk. Iedereen wacht en wacht en wacht en wacht….tot de ideale rijpheid van de druiven er ooit zal komen. Vrijdag voorspellen ze mogelijks opnieuw regen. De stress is bij iedereen te voelen. Ik word nog zot bij deze voorspellingen. Ik zie wijnbouwers door hun wijngaarden snuisteren, zoals wij dit doen, op zoek naar pouriture grise of beschadigde trossen. Op de beste terroirs zijn dus de vaststellingen vrij gunstig. Ik hoop dat het echt zo blijft en dat het niet meer regent. Laat die verdomde mistral maar komen. Nog nooit is hij zo afwezig geweest dan in het wijnjaar 2008.

 

Donderdag (als alles goed gaat) starten we de pluk met de roséwijnen en de witte druiven. Hier is voor mij geen plukarbeid voorzien, wel allerte kelderwerkzaamheden. Mijn leven is op dit vlak ook wat aangenamer geworden. Jeremy heeft naast mij ook een nieuwe ‘caviste’ aangeworven. Ze heet Peggy, ze is jong, ze is blond, ze is charmant, ze is oenologe en ze heeft haar stiel geleerd in de Bourgogne. Wat moet een ouwe zak van 47 nog meer hebben?

Ja inderdaad: goe weer en mistral….

 

Vrijdag 12 september:

man, man, man….we zijn drie dagen verder en er is weer heel wat te vertellen. Vooreerst vind ik het leuk dat onze miserie wordt opgefleurd door de leuke reacties op dit ‘dagboekje’. Wij nemen de talrijke courage-wensen zeer letterlijk, want we zullen het nodig hebben. Want het klimaat is ons dit jaar niet genegen en de paniek begint langzaam te vreten aan onze gemoedstoestand. Op 10 en 11 september was het andermaal bewolkt en zeer vochtig in de lucht. Het warme zwoele onweerachtig weer van de voorbije dagen (weliswaar zonder regen) heeft een nieuw probleem veroorzaakt. Verschillende percelen zijn nu getroffen door een plaag van de wijngaardwormpjes (les vers des vignes/des grappes) , die perfect in deze klimatologische omstandigheden zich kunnen vermenigvuldigen. Ze nestelen zich in hun favoriete biotoop, de druiventros, om zich kostelijk te amuseren door alles leeg te zuigen. De druiventrossen beginnen daardoor een beetje ‘te lekken’ en door de warmte en het ontbreken van de mistral, volgt daarop zeer snel het rottingsproces. Talrijke collega’s van Jeremy telefoneerde hem om dringend gebruik te mogen maken van zijn plukmachine omdat sommige percelen blijkbaar reeds leeggeplunderd zijn door deze vlinderworpjes. Paniek alom, en niet in het minst bij de biodynamische coco’s. Noch ik, noch Jeremy waren zich bewust van dit nieuwe probleem. Wij zijn onmiddellijk als bezetenen gaan kijken naar onze wijngaarden. We hebben geen worpje gevonden en zijn dus voorlopig gespaard gebleven van dit sterk gelocaliseerd probleem. Blijkbaar is er een corelatie tussen de kwaliteit van het terroir en de broeicapaciteit van deze worpjes. Terroirs die slecht kunnen draineren en dus heel veel vocht aan de oppervlakte houden zijn blijkbaar veel gevoeliger voor dit probleem. Ik moet zeggen dat ik met onze onophoudelijke rondgangen in de wijngaard nu pas goed besef dat de AOC-afbakeningen van het terroir wel degelijk zinvol en juist zijn. De sanitaire toestand van de wijngaard is niet alleen afhankelijk van de kunde van de wijnbouwer, maar ook van de plaats waarop hij is gepland. Dit komt zeer goed tot uiting in moeilijke klimatologische wijnjaren, zoals dit jaar. Het is opmerkelijk te zien dat de wijngaarden in de lagere gedeelte van de Rhône er zeer slecht bij staan, deze van de Côtes-du-Rhône-Village veel beter, terwijl de wijngaarden van de Cru’s in feite weinige visuele schade hebben opgelopen bij al deze vochtigheid. Mijn 3,5ha zeer oude wijngaard ligt er zelfs verrassend goed bij en de druiven stralen één en al gezondheid uit. Het feit dat de volle maturiteit er nog niet is, is het enige waar ik mij zorgen over maak. Terwijl ik nu wijnbouwers hun wijngaarden paniekerig nog zie behandelen met producten of moet vaststellen dat de wijnmachines haastig door de vlakte razen om onrijpe druiven te plukken, is het toch duidelijk dat er hier iets verkeerds aan de gang is. Kun je voorstellen dat de cave coöperative van Vacqueyras aan zijn coöperanten de verplichting heeft meeggeven om alles voor vrijdag te plukken. Bij latere inlevering van de oogst zullen hun druiven mogelijks niet meer worden aanvaard (toch niet aan de overeengekomen prijs). Een stommere beslissing kan ik moeilijk bedenken, maar dit wijst dat men hier en daar het noorden kwijt is. Dat 2008 in de Rhône geen superjaar wordt is nu reeds duidelijk, maar ik wanhoop zeker nog niet. Het zal een jaar worden waar de kunde van de wijnbouwer het verschil zal maken. En daarvoor moet je dus blijkbaar niet bij de Cooperative zijn.

 

Donderdag 11 september was het zover. Domaine les Ondines is gestart met de pluk. We hebben de clairette en de rousanne manueel binnengehaald dat voor het eerst zal dienen voor Jeremy’s witte Vacqueyras. Ook werd machinaal de matige cinsaults binnengehaald en onmiddellijk verwerkt voor de komende roséwijnen. De wijnpers heeft gisteren niet stilgestaan. Françoise en ikzelf heb zelf meegedaan aan deze manuele pluk, omdat wij op deze manier ook de staat van de wijngaarden goed kunnen analyseren. Bij de pluk hebben we hulp gekregen van enkele neefjes uit Gent (Bart & Michael), die echt hebben genoten van de ambiance van de pluk. De eerste druiven van 2008 die de cave bereikten werd uitbundig gevierd met champagne en werd getoost op een goede afloop van de oogst.

 

De dag verliep rustig en vlekkeloos, maar buiten werd het zwoeler en warmer. Tot om 18u de echte ramp losbarste. Op een snelheid dat we ons amper konden voorstellen, brak de zoveelste tropische storm uit. Ze hadden deze echter voor vrijdag aangekondigd. Het centrum van deze storm situeerde zich ter hoogte van Isle-sur-la-Sorgues (35km van ons verwijderd) en kwam een gigantische regenvlaag en veel bliksem en donder over ons heen. Het heeft vanaf 18u17 tot 0u35 onophoudend geregend. Gelukkig waren mijn neefjes & nichtjes ten huize om mijn humeur wat op peil te houden en mijn gedachten van de wijngaard te houden. Deze storm zou wel de ene te veel kunnen geweest zijn. De verjaardag van Bart was dus niet alleen de enige reden om er stevig in te vliegen. Feest en verdriet ligt op zo’n moment zeer dicht bij elkaar. Het resultaat is hetzelfde: een kater. Ik wist zeker dat er vrijdag niet zal geplukt worden. Zaterdag zullen we andermaal een volledig dag door de wijngaard moeten lopen om alles te inspecteren. Ik ben gaan slapen met de hoop dat de schade andermaal zou meevallen. Ik besef dat dit mogelijks bij een echte droom zou kunnen blijven.

 

Vrijdag 12 september ben ik opgestaan met kleine oogjes en angst in het hart. Ik keek naar buiten en ik kon mijn ogen niet geloven. De MISTRAL was komen opzetten. Niet heftig, maar toch één van 30km/u. Ze hadden hem hier pas tegen maandag aangekondigd. Volgens de nieuwsberichten zal hij morgen nog iets steviger waaien, wat uiteraard een zegen is. Eindelijk eens geluk. Deze windstoot zou de gehele oogst wel kunnen redden. Hij moet het minstens drie dagen kunnen volhouden om al de vuiligheid en vochtigheid uit de lucht te kunnen wegblazen. Mijn neefjes & nichtjes zijn deze morgen vertrokken en kunnen de mistral maar matig appreciëren, maar voor ons is dit in de gegeven omstandigheden een gods(sic)geschenk. Ik hoor op de radio dat er ernstige grondverzakkingen zijn geweest in Châteauneuf-du-Pape en dat de druivenoogst zwaar is toegetakeld. Ook de helft van de gemeente Isle-sur-la-Sorgues is volledig onder gelopen. In de Drome spreekt men van een ravage. Ik hou men hart vast wat we morgen zullen vaststellen op onze wijngaard. Op eerste zicht heeft hij de storm behoorlijk goed doorstaan. Het klimaat hier is echt onvoorspel geworden. De huidige mistral geeft ons andermaal hoop. Op dit vlak zijn dromen toch geen bedrog. Ik kan echt niet meer voorspellen wanneer we starten met de pluk van de rode druiven. De intuïtie laat mij volledig in de steek en Jeremy (die van nature niet de grootste optimist is van Frankrijk) weet het ook niet meer. De tijd zal voor eenmaal raad brengen.

 

Terwijl ik nu over de middag binnen zit om dit neer te schrijven en tergelijkertijd ook lees dat op wijn werk in België ook niet alles rozegeur en maneschijn blijkt te zijn, zit ik nu echt mijn ‘kas’ op te ‘fritten’. Wat kan een mens toch afzien op vakantie.

 

Zaterdag 13 september: Deze morgen zijn we (Jeremy, Peggy en ik) vanaf 7 uur ’s morgens de wijngaarden ingetrokken. De bedoeling was om van 8 belangrijke percelen voorafnamens te doen en te laten analyseren naar rijpheid en aciditeitsstructuur door het oenologisch labo. Als oenologen nuttig kunnen zijn, dan is het wel op zo’n ogenblikken. Voor de rest begin ik echt de pest te krijgen aan hun broekschijtersmentaliteit. Onze rosé is amper geperst en zijn eerste advies staat al op papier: “ajouter du SO2”. Als het mij te veel wordt zal ik eens vijf liter SO2 door zijn strot duwen terwijl ik via zijn achterwerk hem een opstoot van CO2 laat sauvoureren dat hij er blauw van wordt. Alleen de gedachte voelt lekker aan. Enfin, voor sapanalyse per perceel is hij wel een onmisbare schakel. Enkele dagen geleden liet hij ons met grote trots zijn labo zien. Van het ene toestel sprong hij als een dartelend veulen naar het ander scheikundig gedrocht. Niets in de wijn zal hem ontsnappen; alles wat de natuur hem via een onschuldige hand wordt bezorgd zal via een computeroutprint worden vertaald in de taal van cijfers en parameters. Ik zei hem na de rondleiding met enig cynisme dat hij van geluk mag spreken dat er nog mensen zijn die van wijn houden. Hij kon er echt niet om lachen. Wij worden nooit dikke vrienden, zoveel is duidelijk.

 

De rondgang in de wijngaarden verliep vlot en was op een zeker vlak een opluchting. Percelen waarvan Clos des Freres en Folie des Freres gemaakt worden zaten ook bij deze steekproef. Het is echt een kwakkelweer en de temperatuur is met de mistral met meer dan 10 graden gedaald ten opzichte van twee dagen terug. We hebben opgemeten dat er de laatste anderhalve week meer dan 100ml water uit de hemel is gevallen in en om de Vacqueyras-appellatie. Dit laat zijn sporen na.

 

Wat zijn de bevindingen tot heden:

• de grenache heeft de regen goed doorstaan, maar heeft daardoor wat aan maturiteit verloren. Bij de mistral kan er per dag gemakkelijk 0,3% bijkomen, als de zon dan ook van de partij is.

• de syrah op de cru-terroir zit aan 13,4% en heeft een goede kleurtextuur en mooie zuren. Die kunnen worden geplukt. De syrah op de leemgronden beginnen de eerste vormen van pouriture te krijgen en moeten dringend worden geplukt

• de grenache voor Folie des Freres ziet er goed uit, maar mist fenologishe rijpheid. Afwachten wat de komende uren en dagen het weer brengt

• de oude wijngaard van Clos des Freres staat er zeer goed bij, maar gelet de verschillende cépages die erop staan, moet er ook verschillende beslissingen worden genomen in de komende dagen. De zeer oude cinsault heeft amper smaak en zal mogelijks niet dienen voor onze Vacqueyras. De oude syrah moet geplukt worden. De oude grenache zou nog een weekje kunnen wachten. Dit perceel wordt echt niet gemakkelijk omdat dit ook juist moet gevolgd worden in de desbetreffende vinificatiecuves.

 

Via de nauwkeurige weersites kondigen ze tegen woensdagavond opnieuw regen aan. Dit is echt zeer slecht nieuws. Terwijl de mistral vandaag zeer nuttig werk doet en alles opdroogt en reinigt, zal het mogelijks tegen het einde van de week alles voor niets zijn geweest.

 

We staan voor een verscheurende keuze. Voor de syrahs is de keuze snel gemaakt: plukken; voor de grenache zou best nog wat gewacht worden. De kans echter dat de komende regen de gevoelige grenachedruif letterlijk en figuurlijk zal verwateren is zeer groot. Dan is het best mogelijk dat we geen Vacqueyras op de markt kunnen brengen. We debatteren de volledige morgen over deze kwestie. De beslissing is genomen! WE GAAN VANAF MAANDAG TOT WOENSDAG ALLES GEVEN OM ZOVEEL MOGELIJK BINNEN TE HALEN. We moeten deze maal de regen voor zijn. Quid dat we wat lager alcoholgehalte halen, we zullen het ons wagen op ‘grote’ finesse dit jaar. Zoals ik reeds zei: de wijnbouwer zal dit jaar het verschil maken. Er zal dag en nacht gewerkt moeten worden. Overdag zoveel mogelijk via de manuele pluk op de waardevolste percelen; ’s nachts met de plukmachine voor de côtes-du-rhône-wijnen. Het zal een hel worden in de cave. Veel zal er niet geslapen worden. We hebben elkaar een schouderklopje gegeven, met het besef dat we dit weekend maximaal moet rusten.

 

Ik heb ondertussen de Gentse plukkers die onderweg zijn verwittigd van hetgeen op ons afkomt. Maandag om 7u30 barst in Les Ondines alles los. Op het zelfde moment is het Frans jachtseizoen ook opgestart. Terwijl de wijnbouwers met hun tractors en machines voor een hels kabaal zorgen, vliegen de kogels van de ‘leeghangers’ ons om de oren. Samen met het slecht weer is de Vaucluse de komende dagen echt niet de ideale rustige en idyllische vakantiebestemming bij uitstek. Ge moet goed zot zijn om hier nu uwe vrije tijd te komen spenderen.

 

 

Dinsdag 16 september:

Zondag 14 september werd een echte vakantiedag. Rust aan het zwembad en wat vinologische bezoekjes her en der. Het weer is in korte tijd aangenaam veranderd. De vochtigheid is weg en de mistral blaast stevig met een snelheid van 50 à 60km/u. De temperaturen zijn sterk gedaald en we halen in de zon maximaal 22 graden. Dit worden ideale plukomstandigheden en onze ‘courage’ stond zeer hoog. ’s Avonds zijn de Gentse plukvrienden van het eerste uur toegekomen (Marc De Boodt & Marianne; Patrick Van Houwbroeck). Ook Bob Drieghe zal van de partij zijn. Enkel Guy & Linda zullen er deze maal niet bij zijn maar komen misschien later de plukactiviteiten vervoegen. In onze wijnstaminee te Cairanne (la Tour au verre) zijn we ’s avonds van bil gegaan en waren we ideaal opgepept om ’s anderdaags de keiharde realiteit te trotseren.

 

Maandag 15 september was het dan zo ver. Fris en monter stonden we om 7u30 klaar aan de cave om de eerste percelen in rode cépages aan te pakken. Vandaag stond enkel syrah op de agenda, allemaal voor de cru Vacqueyras. We waren samengesteld uit een bond gezelschap van persoonlijkheden en nationaliteiten: 3 Tunesiërs, 1 Marokkaan, 4 Fransen en 6 Belgen. De weeromstandigheden waren ideaal, maar voor sommigen veel te fris. We startten in de morgen aan een temperatuur rond de 9 graden en het werd maximaal 20 graden op de middag. De mistral blies heel erg en er kwamen opstoten tot 100 km/u. Wij als wijnbouwers zijn hiermee ongelooflijk tevreden:

• de wind droogt alles uit en doet de druif reageren tot vluggere rijping

• de wind brengt zon, wat uiteindelijk voor de druif in zijn laatste fase perfect kan zijn

• de sterke wind blaast alle overbodige insecten weg, waardoor de sanitaire toestand van de wijngaard ziender ogen verbeterd

• de koude temperaturen tijdens de pluk is schitterend omdat de druif in de beste (lees koele) omstandigheden naar de cave kan worden gevoerd.

• de koude, samen met een stevige wind, zorgen ervoor dat de pouriture nobel wordt en dat de beschadigde druifjes uitdrogen (en dus niet rotten)

 

We konden geen betere plukomstandigheden gedroomd hebben. Het is wel hard labeur: doorheen de splijtende de koude wind, op een oneffen ondergrond, zich gebukt en/of gehurkt verplaatsend (sommigen doen het kruipend) van 8u ’s morgens tot bijna 19u ’s avonds, dit alles met plakkerige suikerhanden. Maar uiteindelijk is het leuk om op dergelijke manier van de natuur te genieten en op een zekere manier één te zijn met de immens mooie omgeving. Wanneer je dan over de middag nog verrast wordt met een grandioos provinciaals middagmaal met wild van de jacht, dan zijn zo’n plukmomenten onvergetelijk. Moe gewerkt en met pijn in de rug komen de Belgen ’s avonds nog eens samen om gezellig culinair na te gieten en het stof weg te drinken.

 

De pluk verloopt als een droom. De moslims in onze plukequipe zijn opvallend stil en nukkig. Ze zitten in hun ramadan en moeten zich overdag onthouden van alles wat goed is. Mark De Boodt laat op elk moment duidelijk blijken dat hij geen moslim is en grapt er op los. De lichaamstaal van Patrick straalt een en al genot uit bij elke knip van een mooie tros. Bob sluipt doorheen de struiken alsof hij de druiven met zijn mond van de rank gaat rukken. Françoise en Marianne zorgen voor erotische insinuaties, waarbij Mark een half woord nodig heeft om ‘het juiste puntje op de i’ te plaatsen. De twee eerste dagen van de pluk verliepen vlekkeloos. De sfeer zit goed en we zitten op schema, hoewel er dag en nacht moet gewerkt worden. Ikzelf heb mij nu geëngageerd om met de plukploeg mee te gaan. Jeremy blijft in de cave. Na de manuele pluk (en de verwerking ervan) overdag en gelet het feit dat ze donderdag weer enorme regens voorspellen, moet er ’s avonds en ’s nachts doorgewerkt worden. De machinale pluk heeft tot 4u20 geduurd en Jeremy is gaan slapen om 5u30. Dinsdag om 7u30 stond hij ons opnieuw op te wachten aan de cave om de manuele pluk van de tweede dag op gang te trekken.

 

En wat met de kwaliteit, hoor ik jullie allemaal tezamen denken? Welnu, verrassend goed…meer nog: het zou wel eens zeer mooi kunnen worden. We hebben tot nu toe indrukwekkende syrahs geplukt en zeer mooie grenaches. Terwijl de jonge cinsaults quasi verloren zijn, zijn de zeer oude cinsaults (80 jaar oud voor de Vacqueyras) onverhoopt mooi gebleven.En we moeten nog de mooiste percelen morgen aanpakken. We staan allemaal versteld welke curatieve rol deze mistralwind heeft gehad. Enkele dagen terug waren we de wanhoop nabij, terwijl nu een en al optimisme heerst. De syrahs op de cru-percelen haalden zonder moeite 14,8% (weliswaar hier en daar met wat uitgedroogde pouriture/ botrytis) en de grenachedruiven die we morgen gaan plukken wijzen op een alcoholpercentage van 14,4%. Patrick spreekt van een uitzonderlijk jaar in uitzonderlijke omstandigheden, waarbij de zuidelijke Rhône misschien ook in 2008 voor de verrassing zou kunnen zorgen in Frankrijk. Ik kan hem geen ongelijk geven, wanneer we erin slagen tegen donderdag alles binnen te halen. Het is opvallend dat regio’s als Chateauneuf-du-Pape en Vacqueyras minstens één week vroeger oogsten dan bijvoorbeeld Gigondas of wat noordelijke gelegen gebieden in de Rhônevallei. De plukactiviteiten zijn bij elke gerenommeerde wijnbouwer in onze streek opgestart. In dergelijke omstandigheden mag men niet meer twijfelen. En toch zijn er die nog niet opgestart zijn. Die spelen echt met hun geluk.

 

Wij hebben na twee dagen reeds 3,5 ton druiven manueel geplukt en op een nacht 4 ton machinaal. 1/3 van Clos is binnen, nog niets van Folie is geplukt. We zijn moe maar zeer voldaan. Morgen wordt het nog een mooiere plukdag; dwz: koud, afzwakkende mistral, zonnig en open hemel. Het zal weer een lange maar deugdzame dag worden.

 

Beste lezer, je hebt het gemerkt. Ik ben weer de optimist van weleer geworden. Ik geloof echt in hetgeen we nu binnengehaald hebben. Het blijft spannend om alles wat de manuele pluk betreft rond te krijgen tegen donderdag. Er staan ons nog enkele zware dagen te wachten. Maar we zien dat het loont. We gaan onze batterij vanavond bij Bob goed opladen. Santé.

 

Zaterdag 20 september:

Hoe een mens van wanhoop, naar berusting, over van hoop en tevredenheid naar enthousiasme kan evolueren! Terwijl de helft van vinologisch Frankrijk in zak en as zit, beginnen wij hier in de zuidelijke Rhône meer en meer te glunderen. Niet dat het een superjaar wordt, maar diegenen die met hun zaak bezig geweest zijn en een tandje hebben bijgestoken zullen waarschijnlijk iets moois in de fles krijgen. In ieder geval, wij hebben de voorbije dagen vier tandjes bijgestoken (en niet in het minst Jeremy) en kunnen nu reeds zeggen dat we een prima oogst hebben binnengehaald. Maar daarover straks meer.

 

Woensdag 17 september was een prachtige warme plukdag. Mistral was gaan liggen, de zon was alom aanwezig, de wijngaarden waren in een prachtige sanitaire toestand (althans de terroirs van Vacqueyras), amper insecten en de bodem was volledig drooggeblazen. Eindelijk een echte zomerdag die we in september dit jaar hier amper hebben mogen meemaken. Onze Belgische plukploeg werd verrijkt met Francesca, die als anesthesist even andere oorden opzocht. Ze heeft het geweten en vooral gevoeld na twee dagen pluk. Nog nooit zijn er zo veel universitaire brains actief geweest in het plaatselijk landbouwgebeuren van Vacqueyras (een arts, een burgerlijke ingenieur scheikunde, een lic. in LO, een tandarts, etc…). Dat Clos des Freres vanwege zijn complexiteit een wijn is voor intellectuelen is is al lang geweten, maar dat hij ook door intellectuelen wordt gemaakt is toch een verrijkende aanvulling. ’t Is een kwestie van bescheiden te blijven, nietwaar. We waren met 15 manuele plukkers en we gingen stevig vooruit. We moeten de dubieuze donderdag voor zijn, want het weerbericht was zeer twijfelachtig omtrent het komende onweer. Aanvankelijk ging het stortregenen op de middag, wat later in de namiddag en afhankelijk van welk weerbericht ging het opschuiven naar de avond. De boodschap was duidelijk: de meest rijpe percelen (en dat was bijna 2/3 van onze productie) moest binnen zijn voor dit aangekondigde onweer van donderdag. Dag en nacht hebben we gewerkt. Jeremy heeft de laatste 4 dagen amper 5 uur geslapen. Op dat vlak zijn wij als Belgen wat bevoorrecht en konden wij ’s avonds laat onder elkaar de riem wat afleggen en door het drinken van de fijnste wijnen alle vermoeidheidspijnen vergeten. Dinsdagavond waren Bob & Carolien onze gastheer/vrouw, woensdagavond was het ter onze huize, terwijl we donderdagavond (dan wel met Jeremy & Malo) afgekickt hebben in onze wijnstaminee La Tour au Verre te Cairanne. Vrijdagavond zorgde Marc & Marrianne voor een stevige uitsmijter. Ik moet jullie niet zeggen dat deze momenten telkens onvergetelijk waren en gezien de sfeer op de wijngaard met de dag optimistischer werd, vertaalde dit zich in pure uitbundigheid aan de dis tot laat in de nacht. Het opstaan de ochtend nadien werd voor gezette veertigers en grijswordende vijftigers een steeds grotere kwelling. De geuren van een ochtendwijngaard in de dauw en de aanblik van overrijpe druiven, deed elke opdringere kater de das om. Dit was ook zo op woensdag. De plukproductiviteit moest hoog zijn.

 

Donderdag 18 september was het weer volledig omgeslaan. De capriolen van het klimaat zijn hier niet meer bij te houden. Geen zon, maar een broeiende vochtige warmte kwam op ons neer. In de verte dreven heel langzaam regenwolken op ons af. Deze dag was voor mij cruciaal, omdat quasi de totaliteit van de druiven van Clos des Freres moesten binnen zijn. Woensdag zijn we daarin niet in geslaagd. Jeremy was uitbundig. Hij heeft machinaal de gehele nacht doorgeplukt en heeft de meest kwetsbare druiven (hoofdzakelijk syrahs die door de vele regens behoorlijke veel pouriture grise hadden opgenomen) kunnen binnenhalen. Ook de druiven van Folie des Freres werden ’s nachts binnengehaald in de best mogelijke omstandigheden.

 

Ondertussen zijn Guy & Linda het plukteam komen vergroten. We zijn nu met 17 plukkers om 4ha wijngaard van alle edele druiven te ontdoen. Een heuse opdracht, die eerder een verplichting was. We moesten hoedanook de dreigende onweerswolken voor zijn. Zweterig ploegden wij ons door de wijngaarden van Clos des Freres en met een strenge selectie op rank werden prachtige druiven geplukt. Sommige percelen hadden een Vol% van 17. Stel u voor! Gelukkig waren er anderen met 13,4% en één van 12,9%. We hebben ze allemaal terroirgebonden in één cuve ondergebracht en hopen dat deze gevinifieerde assemblage de verwachtingen mag inlossen. Tot 18u30 werd er intensief geplukt zonder dat er één druppel was gevallen. Om 20u17 brak de hel voor de zoveelste keer los.

 

We zaten toen al veilig achter een culinaire tafel en onze druiven zaten veilig in de desbetreffende cuves. Opdracht vervuld. Alle druiven van Clos des Freres waren binnen voor de regen. Grote voldoening heerste alom, de tevredenheid overheerste onze vermoeidheid. De dronk in ‘Tour au Verre’ mocht er zijn. Diep in de nacht en in de gietende regen vonden wij uiteindelijk ons bed om ’s anderdaags amper fris om 8u weer in de vinificatiekelder te staan.

 

Vrijdag 19 september was voor de Belgen een chill-out-dag, behalve voor uw dienaar uiteraard. Terwijl Patrick een toeristische ingeving had in Avignon, waren Guy en Linda al lang in Mediterrane oorden en zaten Marc, Marianne en Fransesca te degusteren bij een plaatselijke wijnrevelatie. Ik zat ondertussen te zwoegen in de wijnkelder van Jeremy om de gigantische oogst aan druiven langzaam maar zeker om te zetten in wijn. Na de ‘remuages’ van 6 cuves en een ‘delestage’ van één cuve, vielen de werkzaamheden wat stil. Er werd vrijdag niet meer geplukt. De regen van donderdagnacht moest eerst uitdrogen. De mistral was gelukkig weer diskreet van de partij en minimaliseerde het onweer van de dag ervoor. We konden dus in de namiddag wat tijd voor ons zelf best gebruiken.

 

Zaterdag 20 september was het prachtig weer. De mistral was matig aanwezig en de zon bracht de dagtemperatuur tot 25 graden. Een afgeslankt plukteam deed hun werk op grenache, terwijl ik de volledige dag in de kelder heb gewerkt. Van het mooie weer heb ik niet veel gezien. Alles begint in zijn plooi te vallen. 90% van de productie van zowel onze percelen, als deze van Jeremy zijn in de cuves ondergebracht en zijn klaar om in gisting te gaan. De eerste laboresultaten van mijn vriend oenoloog, Mr. Philis, sijpelen binnen. Cuve 1 (met de basis van Clos des Freres) heeft 16,1 Vol%, een pH van 3,35, een totale aciditeitsniveau van 3,67 en geen enkele bacteriologische infectie (acide gluconique = 0). Hij is nog niet in gisting gegaan en de oenoloog heeft het woord SO2 voor deze cuve nog niet moeten bovenhalen. Deze verrassende gunstige cijfers, vragen tegelijkertijd ook waakzaamheid. Om een mooie soepelheidscoëfficient te halen met een mogelijks alcoholpercentage van 16,1% is geen evidentie. Maar voor een uitdagingske meer, keren wij ons niet meer om.

 

Enkele kleine percelen met latere rijpheid (zoals onze kleine wijngaard achter ons huis) zal maar begin volgende week geplukt worden. Ook de laatrijpe mourverdre van Jeremy zal nog moeten wachten. We hebben nog één cuve vrijgehouden om deze laattijdige plukpercelen te kunnen verwerken. Laattijdig is echter een eufemisme. In de naburige appellatie Gigondas is men juist gestart met de pluk. Vinsobres is zelfs nog niet begonnen. Het wordt in de zuidelijke Rhône toch een heel bijzonder jaar. Onder professionele cavisten wordt vaak met elkaar gesproken en appellaties met elkaar vergeleken. Uit zo’n gesprek vernam ik dat Vacqueyras misschien de mooiste cru-wijnen van 2008 in de zuidelijke Rhône zou kunnen realiseren. Uit de eerste kwalitatieve beoordeling van wat we hebben binnengehaald, kan ik deze kenners niet tegenspreken. De grenache in Gigondas heeft het moeilijk zijn volle maturiteit te vinden; de helft van Chateauneuf-du-Pape is kapot gehageld, de lager gelegen Rhône-villages-wijnen hebben echt geleden onder de vele regens en aan de kanten van de Ventoux zijn ze nog niets een begonnen met de pluk. Het microklimaat van Vacqueyras bestaat blijkbaar echt. Met deze fenomenale geruststelling kan mijn weekend niet meer stuk. Morgen is het zondag. Swaasi heeft aan mij de laatste dagen niet veel gehad. Morgen bepaalt zij de agenda. Ik ben nieuwsgierig.

 

 

Woensdag 24 september:

Zondag 21 september werd een easy & verrassende dag. Swaazi had iets vernomen van Martine Onde over de verschillende plaatselijke patrimoniumfeesten in elke gemeente in de Provence. Het meest bijzondere feest was deze van Pernes-les-Fonaines (provenciaals= Perno Li Font). Deze ‘Fête du Patrimoine’ wordt om de vier jaar georganiseerd en dit jaar was het opnieuw aan de beurt. Deze leuke Provençaalse stad met de honderd fonteinen wordt gedurende het weekend van 20 en 21 september omgetoverd in een gemeente van begin twintigste eeuw/eind negentiende eeuw. Alle aloude ambachten worden opnieuw tot leven gebracht, prachtige oude koetsen en oude voertuigen sieren het straatbeeld, elke inwoner draagt de authentieke Provençaalse klederdracht, de typische ‘soupe d’épeautre’ worden aan de massa verkocht en alle historische gebouwen worden eenmalig opengesteld. Het is zowaar een open monumentendag op zijn Provençaals. Kan je voorstellen dat we een kloostergebouw konden bezoeken die instond voor de productie van ‘hosties’ voor het volledige departement en omstreken. We konden kennismaken met een ‘hosties’-machine, die dagelijks duizenden speekseluitdrogende schijfjes uitwerpt, bediend door een dozijn nonnen die er blijkbaar niet genoeg kunnen van krijgen. Het is sedert mijn eerste communie dat ik nog zo’n ding in mijn mond heb gekregen. Het is duidelijk dat dit één van de redenen moet geweest zijn dat ik mij van de katholieke kerk ben afgekeerd. Ze smaken nog altijd zo smakeloos. Het christendom is trouwens doorheen de geschiedenis even smakeloos gebleken.

 

Pernes-les-Fontaines beleven in een sfeer van honderd jaar geleden is echt een belevenis. Het doet je dagelijkse bezigheden even vergeten. Genietend in de zon waan je je even voor een dag in het Bokrijk van de Provence. Ik ben tevreden dat Swaazi de agenda van deze dag heeft bepaald. Mezelf, als modernist, verzoenen met folklore is een echt geen evidentie. En toch is het gelukt. Meer nog, ik heb mij op een zeker moment één gevoeld met deze Provençaalse authenciteit. Voortaan zal op mijn wagen niet alleen een sticker van Solidariteit voor het Gezin prijken, maar ook één van een echte Provençaals: “Pronvènço: uno regioun, uno identita, uno lengo”. ’t Wordt echt tijd dat ik de ‘Campo Santo’ van buiten leer.

 

’s Avonds hebben wij deze verrassende dag afgesloten met een Provençaals gerecht dat spontaan uit mijn vingers werd gecreëerd. De Chateauneuf-du-Pape van Paul Autard van 2003 die we daarbij dronken was echt de kers op de taart. Morgen zal ik met volle opgeladen batterijen de kelderwerkzaamheden aanvatten. Het leven kan echt mooi zijn!

 

Maandag 22 september stond in teken van twee feiten:

• het verwerken van de laatste percelen grenache via de manuele pluk

• de bepaling van de assemblage van de Vacqueyras Clos des Freres 2007

Het moet gezegd dat alles zich in de vinificatiekelder goed stabiliseert. Buiten blijkt de klimatologische wisselvalligheden zich ook te hebben gestabiliseerd. Ze kondigen de volledige week mooi weer aan, met een kleine mistral. De temperaturen zijn opvallend laag voor de tijd van het seizoen: ’s morgens tussen 7à8 uur ongeveer 9°, overdag en in volle zon maximaal 24°, ’s avonds valt de temperatuur terug naar 15°. Dit stramien is typerend voor deze maand en is uiteindelijk zeer gunstig voor de pluk. Voor de toeristen is dit minder leuk. Avondterrasjes zitten er vooralsnog niet meer bij. Ze spreken hier van de koudste maand september sinds 1948. Wij als noordelingen klagen niet meer over zo’n weer. De open lucht en de heerlijke zon maken voor ons alles goed, en de dagelijkse siësta kan nog steeds in ontbloot bovenlijf. Als het maar niet regent!

 

In feite merk ik niet veel van de weeromstandigheden, gezien mijn volle activiteit nu in de kelder situeert. In functie van de toestand van de verschillende cuves moeten we remuages doen, in functie van het gistingsproces worden verschillende déléstages overwogen, vier keer per dag worden de densiteit en de temperatuur van de cuves gemeten en ondertussen is een kleine plukploeg verder bezig de laatste percelen te ontdoen van de edele vruchten die wij receptorisch dienen te verwerken (oa ontritsen, fouleren, …). Werk genoeg, maar we zijn met vier (Jeremy, Peggy, Chaoui en ikzelf) en het werk wordt mooi verdeeld. Als oudste van de bende hebben ze compassie met mijn aftakelende fysische toestand (manifester wordende hoogtevrees, gehavende knie en kapotte rug). Ik moet weinig ladders op en sleuren met zware pompen en buizen besparen ze mij ook. En af en toe neem ik een ’s morgens ééns vrijaf (zoals vandaag om oa dit stukje te schrijven). Maar maandag werd weerom een slopende en chaotische dag. We hadden het grote assemblagemoment voorzien in de late middag, nadat alle druiven van de externe plukploeg waren verwerkt. Je moet toch rekenen op minimum drie uur intensief proeven en noteren om tot de juiste conclusie te komen. Wij doen dit met zijn vieren (Jeremy, Malo, Françoise en ik). De degustatieve mening van vrouwen is in deze niet onbelangrijk. Daarna ging we normaal gezien uitblazend om 21u iets gaan eten te Vacqueyras. Van deze planning kwam niets in huis, omdat we onverwachts een supplementaire delestage moesten doen en we nog vlug tussenin een pallet flessen moesten etiketteren en kartonneren voor een dringende expeditie. Ook Françoise werd hiervoor ingeschakeld. Maar het ergste van deze dag was het feit dat de laatste ‘benne’ (aanhang-kipwagen) met de geplukte druiven maar niet binnenkwam. Toen we de plukkers binnen zagen komen en niet de druiven, begonnen we iets te vermoeden. De plukkers wisten van niets en zijn via een andere weg met een camionette teruggekeerd. We hadden als eens aanhangwagen met een platte band gehad, een defecte tractor is ons reeds tweemaal overkomen en éénmaal hebben we gehad dat de tractor in de natte modder vast zat. Maar wat ons nu overkwam was veel erger. Via gsm werden wij gealarmeerd dat de volledige benne was omgekeerd op een aardeweg. Gelukkig was de tractor niet meegesleurd en was er geen menselijke schade. Onmiddellijk zijn we met vier naar de plaats van het onheil gekoerst. De ravage was groot. De ‘benne à vize’ (een aanhangwagen met een automatische roterende schroef om de druiven met de minste schade voor te stuwen uit de laadruimte) lag volledig op haar zij en een groot deel van mooie grenachetrossen waren verloren en lagen overal verspreid. Met man en macht hebben we geprobeerd zoveel mogelijk druiven te redden en manueel over te brengen in een andere ‘benne’, waarin we ook geslaagd zijn. Je mag niet vergeten dat in zo’n ‘benne’ een klein ton druiven zijn opgeslagen. Met wat mannelijke spierkracht en veel provençaals overleg hebben we de omgekeerde aanhangwagen weer rijvaardig gemaakt. Dit heeft veel energie gevergd en vooral veel tijd. Rond 19u waren we terug in de cave en we moesten nog de geredde druiven verwerken. Om 20u30 was alles aan achter de rug en we moesten nog aan de assemblage-oefening beginnen. Daar ging ons avondlunch!. We hebben tot 0u30 gewerkt aan de toekomstige Clos des Freres 2007 die een jaar gerust heeft in houten vaten en betonnen cuves.

 

18 verschillende stalen hebben we gedegusteerd (waarvan 7 syrahwijnen uit grote barriques van 500 liter en 1 grenachewijn uit een 500 litervat, 7 syrahwijnen uit kleine houten vaten van 225 liter, de basiscuve uit inox, en twee stalen uit betonnen cuves). De leeftijd van de houten vaten zijn verschillend en gaan van nieuw tot drie jaar oud. Het effect van de verschillende houtlagering op de syrah is enorm. Het vat met de 100% grenache, waarmee we de bedoeling hadden opnieuw een ‘G’ te maken, viel tegen. Behoorlijk veel fruit, maar iets te weinig materie en lengte om als een supercuvée te kunnen dienen. Dus geen cuvée G in 2007. Dit vat zal worden geassembleerd in de basis van Clos des Freres. De basis is bijzonder geslaagd (= de druiven van ons oud terroir (3,5ha) + één perceel van 0,7ha syrah + 0,3 zeer oude cinsaults). Doodvermoeid en diep in de nacht kwamen we tot een conclusie en bleven twee assemblages overeind:

 

• Essai 3: 63,5% basis + het vat G + syrahbarrique 2007 nr 3 + syrahbarrique 2006 nr 7 & 8

• Essai 4: 63,5% basis + het vat G + syrahbarrique 2007 nr 3 & nr 5 + syrahbarrique 2006 nr 7

 

Jeremy en ikzelf gingen dinsdag de knoop doorhakken.

Om 1u30 lagen we uiteindelijk uitgeteld in ons bed.

 

Op dinsdag 23 september viel uiteindelijk de keuze op essai 4. We gaan voor een productie van 57 hl Clos des Freres 2007 = 7600 flessen, waarvan een kleine 75% voor de Belgische markt (via wijnimport Van Hende) is voorbehouden. De rest zal via de cave verkocht worden. De Clos des Freres 2007 cuvée J&E zal bestaan uit:

• 56% grenache

• 34% syrah

• 10% cinsault

Vrijdagmorgen gaan we over tot de effectieve assemblage en laten deze nieuwe wijn nog een maand rusten op inox. Op 10 november 2009 zal hij worden gebotteld. Althans dat zijn onze voornemens en met Jeremy weet je nooit. Mijn organisatorische talent weegt niet op tegen Jeremy’s artistieke vinologische ingevingen. Op deze manier kan ik hopelijk einde deze week een staaltje meebrengen voor Chris & Philippe en kunnen we tegen 19 november bij de grote Osiris-degustatie mogelijks een primeur serveren en de cuvée 2007 lanceren.

 

Dinsdag was er nog goed nieuws. Onze basiscuve Clos des Freres van de oogst 2008 is maandagnacht in gang geschoten en de gisting verloopt perfect. We gaan hem op lage temperatuur verder later fermenteren opdat hij genoeg ‘power’ kan verzamelen om de 16,1% gustatief te kunnen counteren. Wij willen dit op een natuurlijke manier doen. Mijn boezemvriend oenoloog mr.Philis heeft daarover natuurlijk een andere mening: voeg er bijkomende gistcellen bij en wat stikstofnitraten en de vergisting van de overtollige suikers zal versneld gerealiseerd worden. Ik krijg zowaar de syfilis van diene mr Philis. Hij heeft de wijn nog niet eens geproefd. De wijn wordt super en willen hem zo houden zonder vruchtvreemde producten erbij. Enfin, hij geeft advies en wij doen ermee wat we willen. In ons geval dus niets. Hij blijft met zijn fikken van de basis van Clos des Freres 2008. Het is al moeilijk genoeg geweest.

 

Met een goed gevoel heb ik deze dinsdag kunnen afsluiten: de beslissing omtrent de samenstelling van Clos des Freres 2007 is genomen en de cuve 2008 is goed opgestart. De essentie van onze maand arbeid zit erop. Mijn drie-weken-oude baard vliegt er morgen af, zoveel is duidelijk. Enkel onze nieuwe aanplant van grenache achter ons huis moet nog worden geplukt (0,5ha). Dit zal voor vrijdag mogelijks kunnen zijn. Vanavond gaan we al dat goede nieuws uitbundig vieren in onze wijnstaminee Tour au verre (deze maal met Daniel en Marleen).

 

De komende dagen zullen dienen ter opvolging van de gistingsevoluties van de cuves. Ik moet ook wat administratief werk verrichten, want mijn bouwvergunning alhier verloopt niet lekker. ’t Is hier nog erger dan in België voor wat administratieve overheids-kloterij betreft. Normaal dient ‘le service publique’ om mensen te helpen. In Frankrijk (en waarschijnlijk overal) dienen de mensen vandaag om de ‘service publique’ te helpen, of liever: bezig te houden. Ik weet al lang waarom ik liberaal ben en denk.

 

Vrijdag wordt de dag van de apotheose: de definitieve assemblage van Clos des Freres 2007. Vrijdag zal ik ook mijn dagboek afsluiten.

 

Vrijdagnacht 26 september

Het is één uur ’s nachts en ik heb beloofd nog iets te schrijven over onze laatste momenten hier ter plaatse. Françoise en ik komen juist van een leuk afsluitdineetje met Jeremy & Malo in Restaurant Coté Sud te Uchaut. Je zult begrijpen dat in dergelijke omstandigheden de geest niet echt meer helder is. Daarenboven waren Cuvée Chaupin van Domaine de la Janasse (CdP) en Cuvée Hauts Caustias van Oratiore St.Martin (Cairanne) het ideale geestesverruimend vocht, waardoor ik deze afsluiter eerder kort en sentimenteel zal houden.

 

Het is duidelijk dat we iets te vieren hadden. Voldaan hebben we de eerste fase van het vinificatieproces afgesloten. Alle cuves zijn in gisting gegaan. Het resultaat is echt bemoedigend. Clos des Freres 2008 wordt echt iets om naar uit te kijken.

 

Meer nog, deze middag hebben we na een chaotische voormiddag (ik voel mij nu tè gelukkig om over een miserievoormiddag verder uit te wijden), een schitterende assemblage gemaakt van Clos des Freres 2007. Morgen voor het vertrek naar Gent nemen we enkele stalen mee van onze nieuwe worp in spé.

 

Een maand zwoegen in de wijnvelden van Vacqueyras hebben op het eerste gevoel de volgende 10 vaststellingen opgeleverd:

• we hebben bijna 220 ton druiven verwerkt. Alles is binnen voor wat de kwaliteitswijnen betreft. Er blijven nog 14ha te oogsten voor de Vin de Pays, maar dit echt onze zorg niet meer. We volgen trouwens de weerbulletins niet meer.

• samen hebben we dit tot ongeveer 1500 hl wijn laten komen, waarvan:

• 770 hl aoc Vacqueyras (rendement 38 hl/ha); 20ha

• 550 hl Plan de Dieu & Folie des Freres (rendement 40 hl/ha); 13,5ha

• 100 hl Côtes du Rhône générique; 1,5ha

• 164 hl Vin de Pays; 17ha (waarvan amper 4 ha tot op heden werd geoogst)

• 25% van de oogst van Les Ondines (ea) werd manueel geplukt, wat een zeer hoog percentage is. De spontane vriendschappelijke Belgische hulp heeft hieraan ongetwijfeld meegeholpen

• er werd voor het eerst 43hl witte wijn gemaakt, waarvan 18hl witte Vacqueyras. Een deel werd op nieuwe eik geplaatst van 500 liter.

• de pluk is zeer laat opgestart (10 dagen later dan normaal) en twee cru-percelen zijn op het moment dat ik dit schrijf nog steeds niet geplukt. Het gaat immers om een zeer kleine hoeveelheid van 0,75ha (0,5ha grenache achter ons huis, en 0,25ha mourverdre). Beide voldeden nog niet aan onze maturiteitsnormen en zullen maandag as worden geplukt.

• ondanks alle heilsberichten over volledig Frankrijk, valt onze oogstproductie in 2008 behoorlijk mee. Geen verlies op syrah, een 10% minder oogst dan normaal op grenache; 40% minder rendement op cinsault. De kwaliteit is dankszij de mistral heel mooi geworden.

• Vacqueyras zal in 2008 misschien wel de één van de meest verrassende appellaties kunnen worden in het zuiden van Frankrijk (misschien van volledig Frankrijk) in 2008. Het zal wel afhangen van de kunde van de wijnbouwer. Nog nooit zal een millésime zo afhankelijk zijn van het kwaliteitsniveau van de wijnmaker. De natuur heeft het ons moeilijk gemaakt, maar de wijnbouwer kan er iets mooi van maken. Ik denk dat Les Ondines (incl. Clos des Freres) in 2008 het verschil kunnen maken in de appellatie. We zullen zien, want er kan nog veel fout gaan.

• De schimmel (door de vele regens) heeft zich vooral op de syrah genesteld. Door de mistral is deze algauw in nobele botrytis overgaan. In de vinificatie hebben wij dit kunnen vaststellen door hoge suikerwaarden. Voor het eerst in de geschiedenis hebben we een cuve grenache binnengehaald met 17,1 vol%. De basis van Clos des Freres heeft 16,1%. En zeggen dat de oenologen vanwege de klimatologische omstandigheden vreesden voor lagen alcoholpercentages dit jaar. Goede wijnbouwers weten beter. We laten de natuur zijn gang gaan en we gaan niet acidifiëren. De mouts geven nu reeds gerustelde zuren aan.

• Mr. Syfilis, vriend oenoloog, heeft het dit jaar bij mij volledig verkorven. Hij is er vandaag in geslaagd mij bijna bewusteloos te adviseren met het advies om ‘water’ in de cuve van 17,1% te doen, om hem zogezegd vlugger gistbaar te maken. Ik dacht dat ik een moord ging plegen. Gelukkig zijn we alle drie (Jeremy, Peggy en ik) in een lach geschoten en is monsieur Phylis met z’n waterdruiper afgedropen. Het wordt tijd dat Jeremy de oenologie anders begint in te schatten. Jonge mensen met een biovisie én die kunnen degusteren zijn pas echt een meerwaarde. Jeremy heeft deze boodschap vanavond meegenomen.

• Domaine Les Ondines is dit jaar weer inhoudelijk en organisatorisch verbeterd. Ik had door omstandigheden dit niet echt verwacht. Jeremy heeft zijn cave beter uitgerust en de komst van een professionele caviste is echt een meerwaarde. Maar het kan nog beter. Een betere selectie op druif moet kunnen. Ook deze boodschap heeft Jeremy voor volgend jaar meegenomen. Het kunstenaarsprofiel en de daaruit vloeiende intuïtieve ingegevingen van Jeremy heeft mij echter doen besluiten dat hij de wijnpassie perfect beheerst. Meer moet ik niet hebben om jaar in, jaar uit gelukkig naar huis te gaan, met het besef dat ik volgend jaar een nog betere wijn zal maken.

 

Het is onderwijl zaterdagmorgen geworden en de promillen beginnen hun effect te hebben. Ik ben voldaan. Millésime 2008 wordt meer dan interessant. Ik moet het verdere verloop van de vinificatie via deze computer volgen en mij berusten op het talent van mijn compagnon de route, Jeremy. Mijn maand verlof zit erop. Morgen (=straks) nog een dagje Bourgogne en zondag opnieuw de keiharde realiteit in Gent. Pol heeft mij via de paar telefoontjes duidelijk gemaakt dat er in SVHG opnieuw genoeg problemen zijn die een oplossing vragen. Ook dat knaagt aan uw gemoedsrust. In Sarrians willen zijn om de mooie evolutie van uw nieuw product te kunnen volgen, terwijl in Gent de dagelijkse problematiek van een groot sociaal bedrijf te kunnen aanpakken, is een quasi onmogelijke opdracht. Het wordt tijd dat Solidariteit voor het Gezin ook in Frankrijk zijn tentakels uitspreidt. Een mens kan op dit nachtelijke uur in volle bewustzijn onwezenlijk blijven dromen.

 

La vie est belle!

 

Over en uit

ED

27/9/2008 om 1.46