Deskundigheid in iets hebben, waarbij een derde van de Vlaamse bevolking er interesse voor heeft of zelfs denkt deskundig in te zijn, is soms grappig maar meestal oervervelend. Ik heb het ongeluk een zekere deskundigheid te hebben verworven over wijn, ondanks het feit dat ik overal en openlijk mijn wijnkennis sterk wens te nuanceren. Meer nog, hoe meer ik mij verdiep in de wijnmaterie, des te groter het besef van mijn beperkte deskundigheid ter zake is. Mijn omgeving ziet het echter anders. Ik word te pas en te onpas geconfronteerd met hetgeen ik destijds heb opgebouwd als een hobby, dat ik enkel met mijn vrouw en mijn beste vrienden wou delen.
Deze hobby is ondertussen uitgegroeid tot een uit de hand gelopen passie en mijn intieme omgeving is uitgegroeid tot een derde van Vlaanderen. Het is daarenboven nog mijn eigen schuld ook. Het schrijven van zinvolle wijnartikels, het uitgeven van een verzorgd wijnmagazine, het maken van een interessante wijn en het participeren in diverse leuke wijngenootschappen en clubs, maakt het mij nu onmogelijk om diskreet door het wijnmilieu te wandelen en mij genoegzaam te kunnen terug trekken in onwaarschijnlijk interessante particuliere wijnkelders. Die tijd voor het pure wijngenot is voorbij of komt hopelijk nog eens terug. De essentie van mijn wijnpassie is vandaag hard labeur geworden. Wijn is voor mij nu een werkwoord. Eigenlijk heb ik geen vakantie meer, want ook daar staat wijn centraal. Het ergste is de vaststelling dat ik mij in deze hectische situatie kan amuseren. In vele gevallen heb ik zelfs nieuwe vrienden gemaakt voor het leven en heb ik buikkrampen gekregen van de slapsticks van onvervalste wijnsituaties waarin ik ben verzeild geraakt. Het wijnmilieu kan bij wijlen bijzonder grappig zijn.
Dit eerste woord is voor mij altijd een ideaal forum hiervan enkele getuigenissen te ventileren. De relativiteit der dingen maakt het allemaal verteerbaarder, nietwaar? Op een bepaald moment werd ik vanwege mijn wijndeskundigheid gecontacteerd door een vriend die op trouwen staat. Het trouwfeest moest worden voorbereid en goede wijnen mogen niet ontbreken bij de gerechten van een nauwkeurig gekozen toptraiteur. Ik had de indruk dat het feest niet alleen groots in opzet was, maar ook in kwaliteit. De prijs was van secundaire orde. Ook de champagne voor de receptie moest van uitzonderlijke kwaliteit zijn. Deze vriend, die in feite de broer is van een van mijn boezemvrienden, vroeg aan mij om hem in zijn keuze van wijnen bij te staan en te adviseren. Op zich niets mis mee en voor vrienden alles. Het feit dat het om een belangrijk feest ging, wou ik ook niets aan het toeval overlaten en begon ik aan een kundige voorbereiding.
Vermits nobele champagnes niet echt tot mijn grote specialiteit behoren, vroeg ik hem om samen met zijn broer een paar heel specifieke wijnbouwers op te gaan zoeken. Op deze manier kon hij direct proefondervindelijk een keuze maken en kon het aangename aan het nuttige worden gekoppeld. Ik voorzag een bijzondere leuke dag: drie viriele mannen die wisten wat het leven kan bieden op zoek naar de ideale champagne voor een uniek amoureus gebeuren. Dit ging echt spetters geven, temeer daar de door mij geselecteerde wijnbouwers van uitzonderlijke kwaliteit waren, elk een specifieke visie hadden en speciaal voor onze komst hun deuren open hielden. Enkele dagen voor het vertrek probeerde ik mijn vriend diskreet te herinneren aan de afspraak en vooral aan het vroege vertrekuur. Twee dagen voor de kwestieuze uitspatting kreeg ik het beklemmend nieuws dat zijn charmante toekomstige en zijn toekomstige schoonouders ook meegingen op onze ontdekkingstocht. De aanstaande was op zich geen probleem… maar wat gedacht van de aanstaande schoonouders! Het plannetje om lekker complexloos van bil te gaan verdween als sneeuw voor de zon.
Veel erger was het bericht dat zijn toekomstige schoonouders uit het Antwerps establishmentmilieu kwamen en juristen waren die zich ook wilden bekwamen in die ‘bijzondere’ champagnes die ‘diene Gentse deskundige’ had uitgekozen. Het angstzweet brak mij uit, met het besef dat mijn duurzame zaterdag naar de knoppen was. Gelukkig bleef broer-boezemvriend van de partij en was hij mijn hoop in bange dagen. We vertrokken dus met een busje en aanhangwagen op schoolreis, terwijl het aanvankelijk een woest wijnavontuur moest zijn. Het verliep aanvankelijk heel genoegzaam en iedereen droeg nog de tekenen van de matinale inspanning. Enkele kilometers voor Reims begon hetgeen ik voor gevreesd had. Met een speelse onwetendheid maar heel goed beseffend, bracht de Antwerpse schoonvader-jurist een publicatie onder mijn aandacht van voor hem de beste champagnehuizen. Hij voegde er netjes aan toe dat hij dit heeft gekregen van zijn secretaresse die jaarlijks tweemaal naar de Champagne trok om de beste champagnes te proeven. Ik nam de folder ter hand en zag enkel namen van grote champagnehuizen (groot in volume) met daartussen heel veel reclame van diezelfde champagnehuizen. Deze publicatie was echt waardeloos. Ik moest hem tactvol duidelijk maken dat de champagnehuizen die we gingen bezoeken er natuurlijk niet in stonden, laat staan dat ze niet eens bij mij zijn opgekomen om ze te selecteren. Zijn eerste bedenkelijke gezichtuitdrukking werd gevolgd door een half uur stilte. Toen we niet kozen voor de snelste GPS-route, maar wel voor de mooiste champagneroute, voelde ik achter mij de eerste Antwerpse ergernis groeien. Hij had er plots zijn routekaarten bijgehaald om ons de weg te wijzen, los van de goed functionerende GPS of mijn ‘kennis’ over de wijnstreek. Elk kruispunt werd dus in stereo bewegwijzerd: eenmaal door de vrouwelijke stem van de GPS en eenmaal door de mannelijke stem van de Antwerpse schoonvader. Je moet over stalen zenuwen beschikken om dan geen baldadigheden uit te steken.
De dag moest nog beginnen. De eerste degustatie verliep wonderwel zeer constructief en de kwaliteit van de champagnes veroorzaakte kreetjes van aangename verwondering. Ik moet toegeven dat niet alle geproefde champagnes geschikt waren voor een traditionele huwelijksreceptie, maar we zaten goed. Er werd aangenaam gekeuveld over de typiciteit van de champagnes en er werd goed vergeleken. Ik was opgelucht. Het vooroordeel over de Antwerpse betweterigheid moest ik van mij afzetten. Die schoolreis zou wel degelijk goed komen. Mijn geluk was van korte duur. De aanstaande schoonmoeder nam nu het woord, want het moment van de prijzen was aan de beurt. Tijdens de rit was de schoonmoeder op achtergrond gebleven, enkel ostentatief geïnteresseerd in mijn CV. Nu was duidelijk wie de broek droeg. Ik zakte voor de eerste maal door mijn stoel toe ze zei dat ze dacht op champagnes te vallen van de prijs van maximum 15 euro. Ze vond alle gepresenteerde champagnes wel van uitzonderlijke kwaliteit, maar het mocht blijkbaar geen geld kosten. Ik zocht hopeloos de ogen op van mijn vriend, met de onuitgesproken vraag wat hiervan de bedoeling was. Voor champagnes van 15 euro hoef je toch niet in godsnaam met een ‘deskundige’ naar de streek zelf te gaan. Ik hoor mijzelf inwendig roepen: “Ga naar den Aldi en je krijgt de gepaste ‘bubbels’ voor de zwijnen”. Ik zag mijn vriend verdwijnen in de jeugdige verliefdheid van zijn aanstaande. De schoonmoeder begon ondertussen zowaar af te bieden, goed wetende dat we nog twee huizen te doen hadden. De tapijtenmarkt van Marakesch leek plots nabij. Ik vluchtte stilletjes de degustatieruimte uit, omdat ik het afbieden niet meer kon aanhoren. Ik weet als wijnbouwer hoe pijnlijk deze situaties
voor beide partijen kunnen zijn. Bij de volgende wijnbouwer was het van hetzelfde laken een broek: schitterende degustatie; ontnuchtering bij de repliek van onze ‘chique-mais-pas-chermadame’. Toen schoonmoeder vroeg welke commerciële inspanning er werd geboden, antwoordde de wijnbouwer flegmatiek: “J’ai spécialement ouvert mes portes pour vous!” Terwijl zij even uitgeteld voor zich zat te staren, bestierf ik het samen met mijn boezenvriend. Ondertussen zat mijn vriend naarstig in de wolken met zijn jeugdige verliefdheid, terwijl hij langzaam aan het bekomen was van het feestje van de dag voordien. Ook daar werd dus geen champagne gekocht. Bij de derde en meest verrassende wijnbouwer werd niet te gronde geproefd, laat staan gediscuteerd over de prijs. De biodynamische wijnbouwer met oorring, waar men chaotisch diende te degusteren in een klein onoverzichtelijk bureeltje, was voldoende voor de Antwerpse beaumonde om te concluderen dat deze champagne echt niet aanmerking kwam voor de huwelijksreceptie. Terwijl de champagnes indrukwekkend eigenzinnig en edel waren, werd er amper aandacht gegeven aan de visie van de wijnbouwer. Terwijl ik nog zat na te genieten en in de roes bijna mijn eigen bestelling vergat, zaten de schoonouders al lang in het busje. Ook hier werd geen receptiechampagne gekocht. Zij hebben immers bij geen enkele champagneboer iets persoonlijk gekocht.
Toen ze zei dat haar referentie de Champagne Vranken was aan 15 euro, kon het mij in feite allemaal niet meer schelen. We zijn uiteindelijk hals over kop en totaal buiten schema terug gekeerd naar het eerste champagnehuis waar prijs-kwaliteit de goedkoopste champagne van de dag kon worden gekocht met daarenboven een afgeboden korting van 2 euro per fles. Ik bespaar de lezer het middagmoment, de geforceerde muzikale terugrit met de stereo- GPS en de avondlijke loskamikaze van de aangekochte kartons. Belangrijk aan dit bizarre avontuur is het besef dat mijn boezemvriend en zijn broer een leuk moment hebben gehad. En daarom was het te doen. Wijn en vriendschap blijven van een uitzonderlijk magie, die zelfs de stoutste dromen van schoonouders kan trotseren. Dat ze zelf unieke champagnes hebben gekocht voor persoonlijk gebruik deed mij plezier, omdat ik weet dat ze nooit met die schoonouders zullen worden genoten. In feite hebben de champagnehuizen hun ware kwalitatieve gelaat gegeven en het Antwerps establishment ook. Mijn deskundigheid werd zwaar op de proef gesteld, goed wetende dat mijn echte deskundigheid totaal ergens anders ligt. De appreciatie van mijn vriend achteraf relativeerde de marteldag. We moeten immers nog de rode en witte wijn voor het feest kiezen. Ik hoop van harte dat deze editie van Ken Wijn-magazine een weidse verspreiding kent in het Antwerpse establishment en bij de gigantische grootheid van de Antwerpse commanderijen. ‘Schone schijn’ is enkel plezant op televisie. Veel deskundig leesgenot met editie 13.
